Od dnia 17 grudnia 2021 r. obowiązują wymagania prawne związane z Dyrektywą Unijną nr 2019/1937, potocznie nazywaną „dyrektywą o sygnalistach”. Od tego dnia każdy pracodawca zatrudniający powyżej 250 pracowników w sektorze prywatnym albo powyżej 50 pracowników w sektorze publicznym, jest obowiązany wprowadzić rozwiązania ułatwiające zgłaszanie potencjalnych naruszeń przez sygnalistów wraz z ochroną takich osób.
Kto to jest sygnalista?
Sygnalistą może być każdy z nas. Czyli jest to osoba fizyczna lub prawna, która zgłasza informacje na temat potencjalnych naruszeń prawa w związku z wykonywaną przez siebie pracą. Sygnalista podlega ochronie zgodnie ze wspomnianą Dyrektywą UE, a działania odwetowe wobec sygnalistów są sankcjonowane prawnie. Powiązanie z pracą oznacza zarówno wykonywanie pracy w ramach trwającego stosunku pracy, takiego, który ustał albo dopiero ma być nawiązany, jak i działalność w ramach współpracy w charakterze wykonawców, podwykonawców, dostawców, a także wspólników, akcjonariuszy, wolontariuszy oraz stażystów, nawet jeśli nie otrzymują wynagrodzenia za pracę.
Kanał wewnętrzny do zgłaszania naruszeń
W myśl przepisów prawa pracodawcy są zobowiązani wprowadzić procedurę, która określa sposób obsługi zgłoszeń od sygnalistów. W dużym skrócie, każdy z pracowników może teraz zgłosić naruszenie w sposób jawny, poufny, a także anonimowy - jeśli tak zdecyduje pracodawca. W tym ostatnim przypadku najlepiej skorzystać z dedykowanego kanału elektronicznego (formularz on-line), który zapewnia pełną anonimowość a jednocześnie daje możliwość komunikacji z sygnalistą.
Zachowanie poufności
Podstawowym środkiem ochrony jest zachowanie poufności tożsamości zgłaszającego. Bez jego wyraźnej zgody nie wolno ujawnić danych osobowych na żadnym etapie wyjaśniania sprawy. Dane osobowe sygnalisty są znane jedynie koordynatorowi ds. obsługi zgłoszeń, który nie może tych danych wyjawić pod rygorem sankcji karnych. Wyjątkiem może być jedynie udostępnienie danych sygnalisty oraz informacji dotyczących zgłoszenia, gdy jest to konieczne, aby zagwarantować prawo do obrony przysługujące osobie, której dotyczy zgłoszenie w związku z prowadzeniem postępowania wyjaśniającego lub sądowego. Udostępnienie danych w tym przypadku musi być poprzedzone powiadomieniem sygnalisty i przesłaniem mu pisemnego wyjaśnienia powodów udostępnienia poufnych danych.
Zakaz stosowania środków odwetowych
Najważniejszym środkiem ochrony sygnalistów jest zakaz stosowania akcji odwetowych jako reakcji na zgłoszenie nieprawidłowości. Obejmuje on kierowanie gróźb, a także podejmowanie jakichkolwiek prób działań odwetowych. W dyrektywie wskazano katalog zakazanych działań.
Bezpieczny Kontakt
Zapraszam do zapoznania się z ofertą skierowaną do firm, które mają zamiar wdrożyć niezbędne rozwiązania organizacyjne i techniczne, związane z obsługą zgłoszeń od sygnalistów. Więcej na stronie Bezpieczny Kontakt.